Gevangenissen, of andere plaatsen van vrijheidsberoving, zijn helaas omgevingen die bijzonder vatbaar zijn voor schendingen van mensenrechten.

Eén van die absolute rechten is dat niemand mag onderworpen worden aan folteringen of aan onmenselijke of onterende behandelingen of bestraffingen. De menselijke waardigheid moet ten alle tijde gewaarborgd blijven.

België is wat betreft het welzijn van haar gevangenen zeker niet de beste leerling van de Europese klas, maar zette recent wel een stap in de goede richting.

Op 28 maart 2024 werd in het Federaal Parlement namelijk een wet goedgekeurd die een Preventiemechanisme opricht binnen het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (hierna het FIRM). Deze wet werd op 3 mei 2024 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.

Het FIRM, als onafhankelijke publieke instelling, waakt over het respect voor de mensenrechten en tracht ervoor te zorgen dat de overheid haar internationale verplichtingen nakomt.

Zo zal het nu in het kader van het Preventiemechanisme regelmatig onaangekondigde bezoeken brengen aan plaatsen van vrijheidsberoving die onder de federale bevoegdheid vallen. Zij zullen dus bijvoorbeeld geen bezoeken brengen aan gesloten jeugdinstellingen, want die worden op gewestelijk niveau geregeld.

In het kader van haar nieuwe opdracht zal het FIRM samenwerken met de Centrale Toezichtsraad voor het Gevangeniswezen en het Comité P, alsook het federaal migratiecentrum Myria, die elk binnen hun bevoegdheden dergelijke bezoeken aan de instellingen mee zullen verzorgen.

In het kader van de nieuwe wet moeten de geviseerde plaatsen van vrijheidsberoving dan ook vrij toegang verlenen aan de bezoekers.

Van die bezoeken zullen rapporten worden gepubliceerd en aanbevelingen geformuleerd. Het doel is in dit opzicht om structurele risico’s op mensonwaardige behandeling te identificeren en aan te kaarten.

Hebt u vragen over welzijn in de gevangenis? Als u op zoek bent naar een gespecialiseerde advocaat kan u ons contacteren via info@bannister.be of via ons telefoonnummer 03/369.28.00. Onze strafrechtadvocaten helpen u graag verder.