Wat?

In België is het mogelijk om de uitvoering van een straf geheel of gedeeltelijk kwijt te schelden. Dit genaderecht is wettelijk voorzien in artikel 110 van de Grondwet. Dit recht is enkel voorbehouden aan de Koning en wordt slechts uitzonderlijk toegestaan.

Zoals hierboven vermeld, is het enkel de Koning die het recht heeft om de uitvoering van een straf geheel of gedeeltelijk kwijt te schelden. Het genaderecht kan betrekking hebben op een gevangenisstraf, een geldboete, een verbeurdverklaring of een vervallenverklaring van het recht tot sturen. De Koning kan ook een proeftermijn opleggen, alsook de straf omzetten.

In tegenstelling tot het eerherstel, wist een genademaatregel de vermelding van een veroordeling in het strafregister niet uit.

Procedure

Het genadeverzoek dient rechtstreeks gericht te worden aan de dienst Genade van de Federale Overheidsdienst Justitie (i.e. de instantie die namens de Koning beslist).

Dit verzoek kan per brief worden verstuurd aan de dienst Genade. Hiernaast is het ook mogelijk om een standaardformulier in te vullen dat ter beschikking wordt gesteld op de website van de Federale Overheidsdienst Justitie.

Het is belangrijk dat het verzoek dat U wenst in te dienen gemotiveerd is. U dient redenen op te werpen waardoor U van oordeel bent dat U van het genaderecht kan genieten. In de praktijk worden vaak familiale en/of medische redenen ingeroepen als argument.

Het is belangrijk om aan te stippen dat zo’n procedure enkele maanden kan duren. Tijdens deze procedure zal de uitvoering van de straf niet automatisch geschorst worden.

Uitsluitingen

Voor sommige (onderdelen van) gerechtelijke beslissingen kan de Koning geen genade verlenen. Bijgevolg kan er – logischerwijs – evenmin genade gevraagd worden voor die specifieke (onderdelen van) beslissingen. De uitsluitingen betreffen:

• Gerechtskosten en bijdragen aan bijzondere fondsen;
• Rijverbod naar aanleiding van lichamelijke ongeschiktheid;
• Beslissing om iemand te interneren;
• Voor niet definitieve straffen (rechtsmiddelen verzet, beroep en cassatie zijn nog voorhanden);
• De verplichting om een herstelexamen af te leggen, indien dit samen met een rijverbod is uitgesproken.

Onderzoek

Ten eerste onderzoekt de dienst Genade de ontvankelijkheid van het verzoek. Behoudens uitzonderlijke omstandigheden blijven verzoeken betreffende de volgende situaties zonder gevolg:

• Het gaat om een recente veroordeling;
• De straf is uitgesproken met een gedeeltelijk of volledig uitstel;
• Diegene die het om genade verzoekt heeft meerdere gerechtelijke antecedenten;
• De feiten waarvoor genade wordt verzocht zijn ernstig.

Wanneer het verzoek ontvankelijk is verklaard, zal de dienst een advies inwinnen van verschillende overheden. Hierna zal het dossier en het advies worden voorgelegd aan de minister van Justitie. Pas op het einde zal de Koning (lees: de FOD Justitie) oordelen of hij gebruik zal maken van het genaderecht.

Wenst U zelf een verzoek tot genade te richten aan de Koning, aarzel niet om de experten van Bannister Advocaten te contacteren per telefoon (03 369 28 00) of per e-mail (info@bannister.be).