Omwille van de strikte maatregelen blijft de Belgische bevolking “in zijn kot”.

Een reden te meer om er bij stil te staan dat door middel van het elektronisch toezicht verdachten en/of veroordeelden maanden in deze eenzame situatie verkeren.

In België wordt het elektronisch toezicht zowel in de fase van het onderzoek (1) als in de fase van de strafuitvoering en -toemeting (2 en 3) toegepast

1. Het elektronisch toezicht in de voorlopige hechtenis 

Wat?

Het gerechtelijk onderzoek is aan de gang. De onderzoeksrechter besluit over te gaan tot aanhouding van de verdachte.

De voorlopige hechtenis wordt ondergaan op een toegewezen verblijfplaats in plaats van in de gevangenis.

Voorwaarden

Door een beslissing van de onderzoeksrechter, raadkamer of kamer van inbeschuldigingstelling wordt de verdachte in voorlopige hechtenis genomen.

Er wordt hierbij tevens beslist of de uitvoering in de gevangenis of onder elektronisch toezicht zal plaatsvinden.

Op geregelde tijdstippen (maandelijks, na de derde maal tweemaandelijks) wordt beslist :

• Of de voorlopige hechtenis wordt gehandhaafd.
• Of deze in de gevangenis of onder elektronisch toezicht dient ondergaan te worden.

Praktijk

De verdachte moet zich voortdurend bevinden op het adres waar het elektronisch toezicht wordt ondergaan.

“In tegenstelling tot het elektronisch toezicht als strafuitvoeringsmodaliteit of als autonome straf, mag de verdachte zich niet naar het werk begeven” 

Er mag enkel in de volgende gevallen buitenshuis gegaan worden:

• Verplaatsingen voor de gerechtelijke procedure (bv. verschijning raadkamer, verhoor,…)
• Omwille van een medisch spoedgeval
• Met voorafgaande toestemming van het VCET (Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht)
• In geval van overmacht (bv. brand)

2. Het elektronisch toezicht binnen de fase van de strafuitvoering

Wat?

Wanneer een verdachte wordt veroordeeld tot een vrijheidsberovende straf kan deze een geheel of een gedeelte van de vrijheidsstraf buiten de gevangenis ondergaan.

Er wordt hierbij een strikt uitvoeringsplan bepaald. De naleving ervan wordt door elektronische middelen gecontroleerd (enkelband, telefoon, …).

Tijdsvoorwaarden

Indien veroordeeld tot een gevangenisstraf van minder dan 3 jaar:

• Meteen nadat het vonnis of arrest definitief geworden is, bestaat de mogelijkheid om geheel of gedeelte van de vrijheidsstraf buiten de gevangenis te ondergaan
• Beslissing van de gevangenisdirecteur

Uitzondering: zedendelicten t.a.v. minderjarigen (art. 372-387 Sw.)
= Beslissing Directie Detentiebeheer na maatschappelijke enquête

Indien veroordeeld tot een gevangenisstraf van meer dan 3 jaar:

• Diegene die, op 6 maanden na, in aanmerking komt voor de toekenning van de voorwaardelijke invrijheidstelling
• Beslissing van Strafuitvoeringsrechtbank met advies gevangenisdirecteur en Openbaar Ministerie

Praktijk

De veroordeelde mag zich buitenshuis begeven om te gaan werken.

Het vastleggen en de controle van de uurroosters gebeurt door het NCET (Nationaal Centrum Elektronisch Toezicht).

Aan de hand van een enkelband wordt gecontroleerd of het afgesproken dagschema wordt nageleefd.

Een wijziging van het dagschema is enkel mogelijk mits officiële aanvraag aan het NCET.

3. Het elektronisch toezicht als autonome straf 

Wat?

Het elektronisch toezicht kan opgelegd worden als effectieve autonome straf.

De rechter zal dan bepalen voor welke termijn de enkelband dient gedragen te worden (min. één maand, max. één jaar)

Voorwaarden

Het begane misdrijf moet van die aard zijn dat het normaliter gestraft wordt met een gevangenisstraf van maximum één jaar.

Daarenboven worden volgende algemene voorwaarden door de rechter opgelegd :

• Geen strafbare feiten plegen
• Houder van een vast adres (bij wijziging onmiddellijk meedelen)
• Gevolg geven aan de oproepingen van justitie

Daarnaast heeft de rechter de mogelijkheid om individuele voorwaarden op te leggen in het belang van het slachtoffer.

Praktijk

De veroordeelde mag buitenshuis gaan om te werken.

Hier bepaalt het VCET, en niet het NCET, de concrete invulling, controle en wijziging van het uurrooster.

Schorsing

Na 1/3 van de strafduur kan een verzoekschrift tot schorsing van de straf aangevraagd worden.

Deze schorsing kan enkel voor straffen van minstens 3 maanden.

Het openbaar ministerie beslist over de goed- of afkeuring van de schorsing.

“Indien de schorsing wordt toegekend blijven de opgelegde voorwaarden gelden”

Indien de schorsing wordt afgekeurd, kan na 2 maanden een nieuw verzoek ingediend worden.

Heeft u verdere vragen omtrent het elektronisch toezicht en zijn toepassingsmodaliteiten? Contacteer ons via het telefoonnummer 03 369 28 00 of mail naar info@bannister.be.

22 april 2020